เทศบาลนครยะลา (Yala)
เทศบาลนครยะลา เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประเภทเทศบาลนคร ตั้งอยู่ในเขตตำบลสะเตง อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา ได้รับการยกฐานะเป็นเทศบาลนครเมื่อ พ.ศ. 2538 มีพื้นที่ 19.4 ตารางกิโลเมตร ใน พ.ศ. 2562 มีประชากรทั้งหมด 60,617 คน ถือเป็นหนึ่งในเจ็ดเมืองเศรษฐกิจสำคัญของภาคใต้ตอนล่าง
เทศบาลนครยะลามีชื่อเสียงด้านความสวยงามของผังเมือง มีถนนกว่า 400 สายตัดเชื่อมติดต่อกัน เป็นวงเวียนใยแมงมุมซ้อนกันสามวงอย่างกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส โดยถนนทุกสายจะมุ่งไปยังวงเวียนหลักเมือง ถนนบางส่วนตัดเป็นตารางหมากรุกอย่างเมืองลอสแอนเจลิส สหรัฐ ทั้งยังมีการจัดสรรพื้นที่ใช้สอยอย่างชัดเจน โดยแบ่งเป็นย่านสถานศึกษา ย่านสถานที่ราชการ ย่านที่พักอาศัย และย่านพื้นที่สีเขียวประจำเมือง อันเกิดจากแนวคิดของพระรัฐกิจวิจารณ์ (สวาสดิ์ ณ นคร) อดีตนายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองยะลา (พ.ศ. 2480–2488) โดยมีที่ปรึกษาชาวอังกฤษ เพื่อประโยชน์ด้านเศรษฐกิจ และดึงดูดผู้คนจากถิ่นอื่น ๆ เข้ามาแลกเปลี่ยนสินค้าในเมืองยะลา
เทศบาลนครยะลาเป็นที่ตั้งของตำบลสะเตง ซึ่งตั้งตามชื่อหมู่บ้านอันเป็นที่ตั้งตัวเมืองยะลาเดิมคือบ้านสะเตง โดย "สะเตง" เป็นคำมลายูแปลว่าไม้ถ่อเรือหรือไม้ถ่อแพ ต่อมามีการย้ายศูนย์กลางเมืองจากเดิมที่บ้านสะเตงไปบ้านนิบง ไปสร้างศาลากลางจังหวัดยะลา ที่ทำการอำเภอเมืองยะลา และสถานีรถไฟยะลาย่านบ้านนิบง (นิบงแปลว่าต้นหลาวชะโอน) บริเวณดังกล่าวมีความเจริญเพิ่มขึ้น หลังเมืองปัตตานีซบเซาลง ก็มีประชากรต่างถิ่นโยกย้ายอยู่อาศัยในชุมชนดังกล่าวเป็นจำนวนมาก ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร มีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเป็นเทศบาลเมืองยะลา จังหวัดยะลา เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479 ขณะนั้นเทศบาลเมืองยะลามีพื้นที่ทั้งหมด 16 ตารางกิโลเมตร ด้วยตัวเทศบาลตั้งอยู่ที่บ้านนิบง ประชาชนรุ่นก่อนจึงเรียกตัวเมืองยะลาว่านิบง
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองยะลา ขยายพื้นที่ครอบคลุมเขตตำบลสะเตงทั้งหมด เมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2509 มีพื้นที่ทั้งหมด 19.4 ตารางกิโลเมตร และต่อมามีพระราชกฤษฎีกายกฐานะเทศบาลเมืองยะลา เป็นเทศบาลนครยะลา เมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2538 มีผลบังคับใช้ในวันที่ 25 กันยายนปีเดียวกัน
เทศบาลนครยะลามีชื่อเสียงด้านความสวยงามของผังเมือง มีถนนกว่า 400 สายตัดเชื่อมติดต่อกัน เป็นวงเวียนใยแมงมุมซ้อนกันสามวงอย่างกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส โดยถนนทุกสายจะมุ่งไปยังวงเวียนหลักเมือง ถนนบางส่วนตัดเป็นตารางหมากรุกอย่างเมืองลอสแอนเจลิส สหรัฐ ทั้งยังมีการจัดสรรพื้นที่ใช้สอยอย่างชัดเจน โดยแบ่งเป็นย่านสถานศึกษา ย่านสถานที่ราชการ ย่านที่พักอาศัย และย่านพื้นที่สีเขียวประจำเมือง อันเกิดจากแนวคิดของพระรัฐกิจวิจารณ์ (สวาสดิ์ ณ นคร) อดีตนายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองยะลา (พ.ศ. 2480–2488) โดยมีที่ปรึกษาชาวอังกฤษ เพื่อประโยชน์ด้านเศรษฐกิจ และดึงดูดผู้คนจากถิ่นอื่น ๆ เข้ามาแลกเปลี่ยนสินค้าในเมืองยะลา
เทศบาลนครยะลาเป็นที่ตั้งของตำบลสะเตง ซึ่งตั้งตามชื่อหมู่บ้านอันเป็นที่ตั้งตัวเมืองยะลาเดิมคือบ้านสะเตง โดย "สะเตง" เป็นคำมลายูแปลว่าไม้ถ่อเรือหรือไม้ถ่อแพ ต่อมามีการย้ายศูนย์กลางเมืองจากเดิมที่บ้านสะเตงไปบ้านนิบง ไปสร้างศาลากลางจังหวัดยะลา ที่ทำการอำเภอเมืองยะลา และสถานีรถไฟยะลาย่านบ้านนิบง (นิบงแปลว่าต้นหลาวชะโอน) บริเวณดังกล่าวมีความเจริญเพิ่มขึ้น หลังเมืองปัตตานีซบเซาลง ก็มีประชากรต่างถิ่นโยกย้ายอยู่อาศัยในชุมชนดังกล่าวเป็นจำนวนมาก ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร มีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเป็นเทศบาลเมืองยะลา จังหวัดยะลา เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479 ขณะนั้นเทศบาลเมืองยะลามีพื้นที่ทั้งหมด 16 ตารางกิโลเมตร ด้วยตัวเทศบาลตั้งอยู่ที่บ้านนิบง ประชาชนรุ่นก่อนจึงเรียกตัวเมืองยะลาว่านิบง
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองยะลา ขยายพื้นที่ครอบคลุมเขตตำบลสะเตงทั้งหมด เมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2509 มีพื้นที่ทั้งหมด 19.4 ตารางกิโลเมตร และต่อมามีพระราชกฤษฎีกายกฐานะเทศบาลเมืองยะลา เป็นเทศบาลนครยะลา เมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2538 มีผลบังคับใช้ในวันที่ 25 กันยายนปีเดียวกัน
